Stj. Dr. Nurbanu Hindioğlu, Prof. Dr. Ahmet Dobrucalı
Sifodini (xiphodynia, xiphoidalgia, hypersensitive xiphoid); tıp dilinde ‘sternum’ olarak adlandırılan (halk arasında iman tahtası olarak bilinir) göğüs kemiğinin alt ucunu oluşturan sifoid (xiphoid) çıkıntı adlı yapıda hissedilen ağrıdır. Göğüs kemiği anatomik olarak üç ayrı parçadan oluşmuştur. Sifoid çıkıntı, göğüs kemiğinin alt uçunda yer alan en küçük ve ince parçasıdır. Şekli ve pozisyonu kişiden kişiye farklılık gösteren bu yapı kıkırdaktan oluşmuştur ve yaşlanma ile kemikleşir. Sifoid çıkıntı, karın ve göğüs duvarına ait birçok kas ve benzeri yumuşak doku için tutunma bölgesi olduğundan anatomik olarak önemli bir yapıdır.
Sifodininin görülme sıklığına ilişkin net bir veri yoktur. İnsanların bir kısmında sifoid çıkıntı üzerine basılması ağrı oluşturursa da spontan ağrı nadirdir.
Sifodini neden oluşur?
Ksifoid çıkıntıya çok sayıda kasın ve bağın tutunuyor olması nedeniyle bu bölgeyi etkileyen travmalar sifodinin en önemli sebeplerinden biridir. Göğüs bölgesine künt travma, ağır yük kaldırma gibi bu bölgede hasarlanma oluşturabilecek etkenler sifodiniyi başlatabilir.
Sifodininin Belirtileri nelerdir?
Sifodini kas ve iskelet sistemine ait bir sorun olmasına rağmen oluşturduğu ağrı karına, göğüse , sırta ve boyuna yayılabilir ve şiddetli olabilir. Ortaya çıkan ağrı mide ve kalp hastalıklarında görülen ağrı ile karışabilir. Hastaların önemli bir kısmı kalp veya mide rahatsızlığı ön tanısıyla başvurur veya gönderilirler. Ağrı öne veya yana eğilmekle ve dayanmakla (pencereden veya korkuluktan bakma gibi), sağa-sola dönmekle ve öksürükle artabilir. Ağrı bazen panik oluşturacak şiddette olabilir ve bulantı, çarpıntı, terleme, ölüm korkusu gibi bulgular eşlik edebilir.
Teşhis
Sifodini tanısında en önemli basamak hastalığın hekimin aklına gelmesi ve buna yönelik bir muayenenin yapılmasıdır. Sifoid çıkıntı üzerine basıldığında hastanın şiddetli ağrı hissetmesi ve mevcut yakınmaların ortaya çıkması ile tanı koyulur. Tanı kolayca konabilmesine rağmen nadirde olda,özellikle ileri yaştaki hastalarda, kalp, mide ve kemik hastalıklarıyla ayırıcı tanı yapılması gerekebilir.
Sifodini nasıl tedavi edilir?
Sifodini tedavi edilmedende bir süre sonra kendiliğinden geçebilir, ilaç tedavisi gerekebilir veya bir süre sessiz kaldıktan sonra tekrarlayabilir. Ağrılı bölgeye sıcak-soğuk uygulamaları ve ağrı kesiciler ( steroid olmayan antiromatizmal ilaçlar) şikâyetlere iyi gelebilir. Sifodini ile başvuran hastalarda genellikle birlikte panik atak ve anksiete benzeri psikiatrik sorunlar bulunduğundan amitriptilin gibi bir trisiklik antidepresan ajan tedavide fayda sağlayabilir. Bu tedbirlere rağmen düzelmeyen vakalarda sifoid çıkıntının bulunduğu bölgeye lokal anestezik ve steroid kombinasyonlarının enjeksiyonu fayda sağlayabilir.
Kaynaklar
- Simpson, J. Keith, and Erin Hawken. “Xiphodynia: A diagnostic conundrum.” Chiropractic & Manual Therapies 15.1 (2007): 13.
- Lipkin M, Fulton L, Wolfson E: The Syndrome of the Hypersensitive Xiphoid. N Eng J Med 1955, 253:591-597.
- Maigne, Jean-Yves, et al. “Xiphodynia and prominence of the xyphoid process. Value of xiphosternal angle measurement: Three case reports.” Joint Bone Spine 77.5 (2010): 474-476.