Hastalıklar

Anoreksiya nervozanın belirtileri nelerdir ?

AN nın ilk belirtileri şişmanlama korkusu ve zayıflama takıntısı ile kilo vermek için artan ılımlı çabalarla başlar. Mükemmeliyetçi kişilik yapısı, kendine değer vermeme ve olguların bir çoğunda hafif fazla kilolu olma öyküsü vardır. Kişi çok zayıf olduğu ve yetersiz beslendiği halde kendisini şişman görür ve kilo verme gereksinimi duyar. En küçük bir kilo artışı hastada ruhsal sıkıntılara (anksiyete) neden olabilir ve tekrar kilo kaybetme ile anksiyete azalır.

AN da iki değişik klinik tablo görülebilir:

1) Aç kalan, yemekten kaçınan tip

2) Bulimik tip (Bulimia nevroza): Aşırı yeme krizlerinden sonra hasta fazla kilolarından kurtulmak amacı ile istemli olarak kusar ve /veya müshil (laksatif) ve idrar söktürücü (diüretik) ilaçlarla kilo vermeye çalışır.

Saç dökülmesi sıklıkla görülür. Deri kuru, pullu ve döküntülü bir hal alabilir, yüzde ve gövdede ince kıllar çıkabilir. Deri değişikliklerinin esansiyel yağ asidi eksikliğine bağlı olduğu düşünülmektedir.Uzun süreli beslenme yetersizliği endokrin sistemde aksaklıklara yol açar. Vücut ağırlığı normal sınırların altına düştüğünde hastaların çoğunda görülen amenore (adet görememe) plazma luteinizan hormon düzeylerinin düşük olmasına bağlıdır. Düşük luteinizan hormon düzeyi overlerin (yumurtalıkların) uyarılmasını azaltır, östradiol düzeyini düşürür ve progesteron düzeylerinde ileri derecede azalmaya yol açar. Anoreksia nervozalı hastalar hastalık öncesi kilolarına çıktıklarında endokrin sistemle ilgili tüm değişiklikler düzelir. Beslenme yetersizliğine bağlı vitamin ve mineral eksiklikleri ve bunlara bağlı belirtiler ortaya çıkabilir. D ve B12 vitaminleri, folik asit ve demir eksikliği sık olarak görülür.

Bradikardi (kalp hızının yavaşlaması), osteopeni ve osteoporoz (kemik kaybı ve erimesi), mide boşalımında gecikme (şişkinlik hissi, bulantı ve kusma gibi belirtilere neden olur ), lenfopeni (beyaz kan hücrelerinin bir türünde azalma, enfeksiyonlara eğilim yaratır), hipotermi (vücut ısısında azalma), miyopati (kas hastalığı), nöropati (sinir fonksiyonlarında bozulma) ve hastalığın ileri dönemlerinde organik beyin sendromu AN lı hastalarda görülebilecek diğer belirtilerdir.

AN lı hastalarda görülebilecek fizik bulgular ve davranış bozuklukları aşağıda görülmektedir ;

Fizik bulgular  

-Aşırı kilo kaybı

-Kaşektik (aşırı zayıf) görünüm

-Halsizlik

-Uykusuzluk

-Baş dönmesi, kolay bayılma

-Parmaklarda maviye çalan renk değişikliği

-Saçlarda incelme, kırılma ve dökülme

-Vücutta kıllanma

-Adet görememe

-Kabızlık

-Cilt kuruluğu, ciltte pullanma ve dökülme

-Soğuktan aşırı etkilenme (hipotermi)

-Kalpte ritm bozuklukları (bayılma ve ani ölümlere yol açabilir), EKG de düşük voltaj (kalbin elektriksel aktivitesinde azalma)

-Kan basıncı düşüklüğü

-Dehidratasyon (vücudun su miktarında azalma)

-Osteoporoz (kemik erimesi)

-Bacaklarda ve kollarda şişme (ödem)

-Miyopati (kaslarda güçsüzlükle kendini gösterir)

-Nöropati (el, kol, bacak ve ayaklarda uyuşmalar ve his kaybı ile gider)

Davranış bozuklukları

-Yemek yemeyi reddetme

-Aç olduğunu inkar etme

-Kilo almaktan korkma

-Yediği yemek miktarı hakkında yalan söyleme

-Aşırı egzersiz yapma

-Çevresinde gelişen olaylara karşı duyarsızlaşma

-Asosyalleşme

-Asabi ve huzursuz davranışlar

-Gıda konusuna takıntılı olma

-Sekse ilgisizlik

-Depresif yapı

-Müshil, vitamin, gıda desteği ve bitkisel ürünleri sık kullanma

AN hastalar genellikle hasta olduklarını kabul etmez ve başlangıçta tedavi olmak istemezler. Genellikle kendi sağlıkları konusunda endişeli görünüp kilo vermek isterler. Kilo kaybı olan bir kişide aşağıdaki belirtilerin varlığında AN dan  şüphelenmek gerekir;

-Öğünleri atlama ve bahaneler uydurma

-Yağsız ve düşük kalorili gıdaları tercih etme

-Başkaları için aşırı uğraşarak ayrıntılı yemekler yaparken kendisinin bunları yememesi

-Sık sık tartılarak vücut ağırlığını ölçmek

-Kilo aldığı konusunda sık sık şikayetçi olmak

-Sık sık ayna karşısında kendini seyredip vücuduna kusur bulmak

-Toplum içinde yemek yemek istememek

Yazının Tamamını Oku