ENDOMETRİOZİS
Endometriozisin belirtileri nelerdir
Klinik belirtiler lezyonların sayısına, büyüklüğüne, yapışıklıkların durumuna ve hastanın yaşına göre değişir. Hastaların ¼ inde hiçbir belirti görülmez. Belirtiler kronik ve tekrarlayıcı karakterdedir. En sık görülen belirtiler infertilite (gebe kalamama), ağrılı adet görme (dismenore) ve ön sevişme veya cinsel birleşme sırasında ve/veya sonrasında karın alt kadranlarında hissedilen ağrıdır (disparoni). Birçok hasta karın alt kadranlarında, kuyruk sokumuna veya bele vurabilen ağrıdan şikayet eder. Ağırılı dışkılama, adet öncesinde kilotta lekelenme ve bel ağrısı olabilir. Kadınlarda ortaya çıkan pelvik ağrının (alt karın ağrısı) en önde gelen 4 nedeni endometriozis, karın içindeki yapışıklıklar (adezyonlar), irritabl barsak hastalığı ve interstisyel sistittir (bir çeşit idrar kesesi iltihabı). Endometriosis vakalarının %40 ında bağırsak tutulumu görülür. Bu hastalarda karın ağrısı, kabızlık veya ishal bulunabilir. Bu özellikleri nedeniyle pratikte irritabl barsak hastalığı ile karıştırılabilir. Adet dönemleriyle ilişkili veya ilişkisiz rektal kanama (makattan kan gelmesi) olabilir. Adet dönemleriyle ilişkili karın ağrısı daha çok appendikste yerleşim gösteren endometriozis vakalarında görülür.Endometriyozis, yumurtlamada, yumurtanın tüplerde taşınmasında veya embrionun rahim içinde yuvalanmasında aksamalara neden olarak kısırlık oluşturabilir. Bazı hastalarda nadir de olsa karın içinde kanlı olabilen sıvı toplanabilir (ascites). Endometriozisten endometrial kanser gelişimi çok nadirdir.
Kadınlarda kronik pelvik ağrının en sık görülen nedenleri;
– Gastrointestinal nedenler: İrritabl barsak hastalığı, bağırsak vb. iç organ yapışıklıkları, vb. (%38)
– Üriner (idrar yollarına ait) nedenler (%31): İnterstisyel nefrit, üriner enfeksiyonlar vb.
– Jinekolojik (kadın üreme organlarına ait) nedenler (%21) dir.
Endometriozis nasıl teşhis edilir ?
Kadınlarda endometriozis şüphesi yaratan şikayetler sancılı adet görme (dismenore), ağrılı cinsel birleşme (disparoni) ve kısırlıktır (infertilite). Özellikle menstruasyonun başladığı yaşlardan sonra ortaya çıkan ve şiddeti zaman içerisinde artan adet ağrıları endometriozis konusunda uyarıcıdır. Muayene ile endometriozis tanısı koymak çok zordur. Ultrasonografi ile tanı koyulamaz, ancak endometriozise bağlı gelişen çikolata kistleri (endometrioma) görülebilir. Hastaların 2/3 sinde çift kontraslı kolon grafisinde (kalın bağırsak filmi) sigmoid kolon veya rektosigmoid bileşkede kısmi daralma, dıştan bası veya polipoid yapılar görülebilir. Endometriozis kolonoskopi sırasında nadiren saptanabilir. Kalın bağırsaklarda yapışıklıklara bağlı oluşan aşırı kıvrımlar nedeniyle kolonoskopi güç olabilir. Endometrioziste kesin tanı laparoskopi ile konulur (Laparoskopi: Karın duvarında açılan küçük bir delikten sokulan kamere ile karın içine bakılması).
Çift kontrastlı kolon grafisinde endometriozisin görünümü