Poliarteritis nodosa (PAN)
PAN seyrek görülen, erkeklerde daha sık görülen (E:K=2:1), daha çok 45 yaş civarında ortaya çıkan ve makroskopik olarak orta çaptaki müsküler arterleri tutan bir nekrotizan vaskülit sendromudur. Mikroskopik olarak küçük arteriollerde, venüllerde ve kapiller damarlarda tutulum görülür. Sıklığı 100.000 de 6 civarındadır. Romatoid artriti, Sjögren sendromu, kryoglobulinemi, tüylü hücreli lösemi ve kronik B hepatiti seyrinde ortaya çıkabilir. Ateş, iştahsızlık, kilo kaybı, artralji, subkutan nodüller, hipertansiyon ve periferik nörit hastalığın en sık görülen bulgularıdır. PAN da gastrointestinal tutuluma hastaların %50-70 inde rastlanır ve mortalite ve morbiditenin en sık görülen sebebidir. Hastaların %25-50 sinde karın ağrısı görülmesine rağmen intestinal angina nadirdir. Epigastrik ağrı, bulantı, ishal, mukozal ülserasyonlar, gastrointestinal kanama, ileus, intestinal infarktüs, perforasyon, ikter, hepatomegali, karaciğer fonksiyon testlerinde bozukluk ve daha az sıklıkta olmak üzere kolesistit, apendisit ve pankreatit görülebilir.Otopsi serilerinde hastaların %65 inde karaciğer tutulumu olduğu saptanmıştır. Klasik PAN lı hastaların yarısında HBsAg pozitif bulunur. Anjiografide mezenter ve hepatik arterde fusiform anevrizmalar görülebilir. Tedavi edilmeyen hastalarda prognoz kötüdür. Gastrointestinal sistem tutulumu olan ve olmayan hastalar arasında prognoz açısından bir fark olmadığı görülmüştür.